Το Οικομουσείο Σητείας

Το Οικομουσείο Σητείας αποτελεί μια νέα πολιτιστική δομή του Δήμου Σητείας με σκοπό την ανάδειξη του πολιτισμού του πολυτιμότερου δέντρου της κρητικής γης, της ελιάς, και των προϊόντων της. Βασίζεται στην καινοτόμα ιδέα της διασύνδεσης ενός επισκέψιμου κλειστού εκθεσιακού χώρου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος με υπαίθρια και αστικά τοπόσημα της περιβάλλουσας περιοχής του Δήμου Σητείας.

Το Οικομουσείο (ως κτίριο αλλά και ως ζωντανός οργανισμός) θα λειτουργήσει ως πυρήνας για την παρουσίαση του παραδοσιακού πολιτισμού, ο οποίος αποτελεί σημαντικό παράγοντα στη σύγχρονη ζωή της πόλης της Σητείας και της ευρύτερης περιοχής αλλά και θα συνδεθεί με το πολιτισμικό και φυσικό απόθεμα της ανατολικής Κρήτης, αναδεικνύοντας ολιστικά τη Σητεία ως Πόλη του Ελαιολάδου.

Η συνεργασία του Δήμου Σητείας και του Οργανισμού Ανάπτυξης Σητείας (ΟΑΣ) συνέβαλε στη διαμόρφωση σε επισκέψιμους εκθεσιακούς αλλά και εκπαιδευτικούς χώρους, δύο υφιστάμενων κτιρίων του Δήμου: το πρώην Κέντρο Γεωργικής Εκπαίδευσης-ΚΕΓΕ στη Σητεία και το παλαιό ελαιουργείο-φάμπρικα στη Μαρωνιά Σητείας. Τα δύο αυτά κτίρια, μέσα από μια σειρά προτεινόμενων διαδρομών διασύνδεσης με την πόλη και την ύπαιθρο της Σητείας, οι οποίες προτάθηκαν και σχεδιάστηκαν σε συνεννόηση και κατόπιν διαβουλεύσεων με τις τοπικές κοινωνίες και τους οικονομικούς δρώντες της περιοχής, θα λειτουργούν συμπληρωματικά το ένα στο άλλο, αποτελώντας τη βάση του ενιαίου, ανοιχτού και ζωντανού Οικομουσείου.

Πρότυπο Κέντρο Εκπαίδευσης Ελιάς [πρώην ΚΕΓΕ (Κέντρο Γεωργικής Εκπαίδευσης)]

Το Πρότυπο Κέντρο Εκπαίδευσης Ελιάς φιλοξενείται στο Κτίριο Γ και τον περιβάλλοντα χώρο του ακινήτου του κτιριακού συγκροτήματος ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ (πρώην ΚΕΓΕ) στην πόλη της Σητείας. Ο συγκεκριμένος χώρος αναβαθμίστηκε και εξοπλίστηκε κατάλληλα και θα λειτουργεί ως εκπαιδευτικός και επισκέψιμος χώρος.

Φάμπρικα-ελαιουργείο Μαρωνιάς

Το εν λόγω κτίριο τόσο εξαιτίας της κτηριακής του μορφής όσο και της χρήσης του αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά όσον αφορά στην τεχνοτροπία και τεχνογνωσία μιας περασμένης χρονικής περιόδου και αναμφισβήτητα θα αποτελέσει σημαντικό χώρο ανάδειξης της ιστορίας του ελαιολάδου, εμβληματικού προϊόντος της ανατολικής Κρήτης, και όχι μόνο. Στο υπάρχον κτίριο θα πραγματοποιηθούν βελτιώσεις στις υποδομές φωτισμού.

Τα δύο αυτά εμβληματικά κτίρια θα συνδεθούν σε μια ενιαία ανοιχτή επισκέψιμη δομή μέσω διαδρομών-επισκέψεων, που θα υιοθετηθούν και αναδειχθούν μέσα από μία σειρά προτάσεων που θα επεξεργαστεί το Πανεπιστήμιο Κρήτης-Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης σε συνεργασία με τον Δήμο Σητείας, τον ΟΑΣ και τους παραγωγικούς φορείς της πόλης.

Είναι βέβαιο ότι ο παραδοσιακός πολιτισμός μπορεί και πρέπει να αποτελεί σημαντικό παράγοντα στον μετασχηματισμό της τοπικής κοινωνίας και μοχλό ώθησης για μια εναλλακτική μορφή κοινωνικής συγκρότησης και οικονομικής ανάπτυξης. Μέσα από τη μελέτη του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και του πολιτιστικού αποθέματος της περιοχής και λαμβάνοντας υπόψη τον χωρικό σχεδιασμό του Δήμου Σητείας, την ανθρωπογεωγραφία της πόλης και τις προτεραιότητες των κοινωνικών εταίρων και της τοπικής κοινωνίας, μπορεί να προταθεί ένα Σχέδιο Ένταξης Δραστηριοτήτων και Δράσεων που θα υλοποιηθεί από τον Φορέα Λειτουργίας του Οικομουσείου Σητείας. Οι προτεινόμενες δράσεις θα είναι συμβατές με το Business Plan Ανάπτυξης του Οικομουσείου Σητείας, τεχνικά και οικονομικά εφαρμόσιμες, ευέλικτες και εύκολα προσαρμόσιμες στις μελλοντικές τοπικές κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις.

Τελικοί στόχοι του Σχεδίου Ένταξης Δραστηριοτήτων θα είναι οι ακόλουθοι:

Α) Οι προτάσεις δραστηριοτήτων που θα προκύψουν να αγκαλιαστούν από τις τοπικές κοινωνίες και τους επισκέπτες της περιοχής.

Β) Το Οικομουσείο Σητείας να γίνει ένα εργαστήριο μελέτης του παρελθόντος και του παρόντος του πληθυσμού και του περιβάλλοντός του και να συμβάλλει στην αποκάλυψη της καλλιτεχνικής του έκφρασης.

Γ) Η ανοιχτή δομή να γίνει ένας καθρέφτης στον οποίο ο ντόπιος πληθυσμός να μπορεί να δει τον εαυτό του, να ανακαλύψει την ίδια του την εικόνα, να αναζητήσει μια εξήγηση για τον τόπο µε τον οποίο είναι συνδεμένος και για τους πληθυσμούς που προηγήθηκαν πριν από αυτόν.

Δ) Να γίνει ένας καθρέφτης στον οποίο ο τοπικός πληθυσμός θα στρέφει προς τους επισκέπτες του για να γίνει καλύτερα κατανοητός, έτσι ώστε τα έθιμα και η ταυτότητά του να εμπνέουν σεβασμό.